Ανεργία, οργή, αυτοσυγκράτηση

 του Λεωνίδα Καστανά

Η χρονιά που έρχεται θα είναι δύσκολη για την Εκπαίδευση. Σχολεία, πανεπιστήμια και ΤΕΙ είναι υποχρεωμένα να λειτουργήσουν με ακόμα μικρότερη χρηματοδότηση, με ακόμα μικρότερο αριθμό διδασκόντων και διοικητικών υπαλλήλων. Η δημόσια εκπαίδευση πληρώνει τις ασυνάρτητες πολιτικές της δανεικής ευδαιμονίας με τους μαζικούς πελατειακούς διορισμούς χωρίς κανένα σχέδιο. Πληρώνει με τρόπο τραυματικό την πολιτική των καθυστερήσεων στην οποία επιδόθηκαν όλες οι μνημονιακές κυβερνήσεις, που αντί να προχωρήσουν άμεσα σε αξιολόγηση δομών και προσωπικού, έσπρωχναν τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Σήμερα, που ο κόμπος έφτασε στο χτένι, η παρούσα κυβέρνηση «χτυπάει όπου βρίσκει» σε μια απέλπιδα προσπάθεια να περιορίσει το κράτος και μαζί με αυτό και τα ελλείμματά του. Η αναξιοκρατία και η αδικία κυριαρχούν και πάλι. Και αυτό προκαλεί απελπισία και οργή.

Οι δυνάμεις του ακροδεξιού και αριστερού λαϊκισμού τρίβουν τα χέρια τους καθώς ο Σεπτέμβρης πλησιάζει. Οι αναμενόμενες δυσκολίες στη δημόσια εκπαίδευση είναι γι αυτές μια καλή ευκαιρία για να βυθίσουν τη χώρα στο χάος, προσδοκώντας εφήμερα κομματικά οφέλη. Η συνταγή είναι γνωστή. Απεργίες, καταλήψεις και καταστροφές δημόσιας περιουσίας για να αναδειχθεί καλύτερα η οργή του πληγωμένου πλήθους και να δικαιωθεί η πολιτική τους. Αν τα ΑΕΙ είναι παραδοσιακά ο προνομιακός χώρος δράσης της άκρας Αριστεράς, στη Μέση Εκπαίδευση αυξάνεται κάθε χρόνο η παρουσία του νεοφασισμού. Το κράμα αντιμνημονιακής καταγγελίας και ρατσιστικών – αντιδημοκρατικών ιδεολογημάτων είναι πρωτόγνωρο για τα ελληνικό σχολείο και φυσικά είναι απρόβλεπτες και οι συνέπειές του. Η εμπειρία όμως δείχνει ότι και έδαφος βρίσκει και δρόμο έχει.

Φυσικά και θα γίνει προσπάθεια πολιτικής εκμετάλλευσης όσων μπαίνουν στο καθεστώς της διαθεσιμότητας. Πέρα από θεωρίες και πολιτικές, το φάντασμα της απόλυσης ειδικά για ανθρώπους με οικογένεια και προχωρημένη ηλικία δεν παλεύεται. Αναρωτιέται κανείς τι προοπτική έχουν ο μεσήλικας  σχολικός φύλακας που έχασε τη δουλειά του, ή η νοσηλεύτρια και ο μηχανοτεχνίτης που δούλευαν στους τομείς των ΕΠΑΛ που καταργήθηκαν. Πέρα από το ορθολογικό ή μη της κατάργησης κάποιων οργανικών θέσεων, πέρα από αναγκαστικές ή μη πολιτικές επιλογές, η ανεργία είναι αφόρητη κατάσταση. Και κάποιοι θα προσπαθήσουν να σπεκουλάρουν πάνω της.

Καλώς ή κακώς (για μας κακώς, κάκιστα) το σπάταλο κράτος κινούσε την ελληνική οικονομία. Οι 800.000 ΔΥ συντηρούσαν γύρω στα 2.500.000 ψυχές για πολλά χρόνια. Η κοινωνία μας είχε μάθει να αρθρώνεται γύρω από τις πολιτικές των διορισμών και των κρατικών οικονομικών δραστηριοτήτων. Η βίαιη μετάβαση σε ένα διαφορετικό οικονομικό περιβάλλον δεν μπορεί παρά να γεννά δράματα, φόβο και οργή ειδικά σε αυτούς που νόμιζαν ότι εισερχόμενοι στο Δημόσιο ήταν για πάντα ασφαλείς. Ειδικά σε μια χώρα που κυριαρχεί, το θυμικό, ο ανορθολογισμός και η πολιτική ρηχότητα. Αν το 1,5 εκ ανέργων του ιδιωτικού τομέα δεν έχει όπλα να αντιταχθεί στην οικονομική ύφεση, οι επισφαλείς δημόσιοι υπάλληλοι ίσως σκεφτούν ότι η κατάληψη της δημόσιας περιουσίας είναι μια κάποια λύση. Ευτυχώς η βία δεν έβγαλε ποτέ τη δημοκρατία από τα αδιέξοδα. Η αυτοσυγκράτηση και ο διάλογος είναι μονόδρομος αν θέλουμε να απαλλαγούμε κάποτε από τα μνημόνια.

Τα σχολεία μας πρέπει να λειτουργήσουν κανονικά. Τα παιδιά μας πρέπει να σπουδάσουν αξιοπρεπώς. Τα έχουμε χρεώσει ως τα μπούνια για όλη την επόμενη ζωή τους, ας μην τους στερήσουμε και τα όπλα για να επιβιώσουν. Όσοι τρίβουν τα χέρια τους, σπρώχνοντας το πολιτικό τους κεφάλαιο στην τσόχα ενός εκρηκτικού Σεπτέμβρη θα πρέπει να το ξανασκεφτούν. Έχουν και αυτοί παιδιά, ζούμε στην ίδια χώρα  και ο διχασμός θα  τραβήξει και αυτούς στη δίνη του.  Από την καταστροφή δεν θα γλυτώσει κανείς. Εντάξει, πολλοί είναι ανεγκέφαλοι, αλλά ένα ένστικτο αυτοσυντήρησης το έχουν, υποθέτω.

Χρέος των ανθρώπων της κοινής λογικής είναι να τους εμποδίσουν. Και βέβαια κάποιοι όψιμοι αντιμνημονιακοί, αντί να γλυκοκοιτάζουν προς τα «αριστερά μέτωπα», καλόν είναι να θυμηθούν την Αριστερά της Ευθύνης.